Zehirlenmelerde İlk Yardım
Zehirlenmelerde İlk Yardım Sunum Planı
- Zehirlenme
- Sindirim Yoluyla Zehirlenmeler
- Solunum Yoluyla Zehirlenmeler
- Cilt Yoluyla Zehirlenmeler
- Zehirlenmelerde Genel İlk Yardım Kuralları
- Karbon Monoksit Zehirlenmeleri
Giriş
Zehirlenmeler, vücuda zararlı maddelerin girmesiyle ortaya çıkan ve hızlı müdahale gerektiren acil durumlardır. Sindirim, solunum ve cilt yoluyla zehirlenmeler, farklı şekillerde gerçekleşebilir ve her biri farklı belirtiler gösterebilir. Zehirlenme durumlarında genel ilk yardım kurallarını bilmek ve karbon monoksit gibi tehlikeli maddelere karşı dikkatli olmak, hayat kurtarıcı olabilir. Bu yazıda, zehirlenme türleri ve bu durumlarda uygulanacak ilk yardım yöntemleri hakkında bilgi vereceğiz.
Türk Kızılay Esenyurt İlk Yardım Merkezi
Hayat Kurtarmak İçin İlk Adımı At !
Zehirlenmelerde İlk Yardım
Zehirlenme
Vücuda zehirli (toksik) bir maddenin girmesi sonucu normal fonksiyonların bozulmasıdır. Vücuda dışarıdan giren bazı yabancı maddeler, vücudun yaşamsal fonksiyonlarına zarar verebileceğinden zehirli (toksik) olarak kabul edilirler.
Zehirlenme Hangi Yollarla Meydana Gelir?
Zehirlenme yolları üç grupta toplanır
Sindirim yoluyla: En sık rastlanan zehirlenme yoludur. Sindirim yoluyla alınan zehirler genellikle ev ya da bahçede kullanılan kimyasal maddeler, zehirli mantarlar, bozuk besinler, ilaç ve aşırı alkoldür.
Solunum yoluyla: Zehirli maddenin solunum yolu ile alınmasıyla oluşur. Genellikle karbon monoksit (tüp kaçakları, şofben, bütan gaz sobaları), lağım çukuru veya kayalarda biriken karbondioksit, havuz hijyeninde kullanılan klor, yapıştırıcılar, boyalar ev temizleyicileri gibi maddeler ile oluşur.
Cilt yoluyla: Zehirli madde vücuda direk deri aracılığı ile girer. Bu yolla olan zehirlenmeler böcek sokmaları, hayvan ısırıkları, ilaç enjeksiyonları, saç boyaları, zirai ilaçlar gibi zehirli maddelerin deriden emilmesi ile oluşur.
Sindirim Yoluyla Zehirlenmelerde İlk Yardım
- Bilinç kontrolü yapılır,
- Ağız zehirli madde ile temas etmişse su ile çalkalanır, zehirli madde ele temas etmişse el sabunlu su ile yıkanır,
- Yaşam bulguları değerlendirilir,
- Kusma, bulantı, ishal gibi belirtiler değerlendirilir,
- Kusturulmaya çalışılmaz, özellikle yakıcı maddelerin alındığı durumlarda hasta asla kusturulmaz,
- Bilinç kaybı varsa koma pozisyonu verilir,
- Üstü örtülür,
- Tıbbi yardım istenir (112),
Olayla ilgili bilgiler toplanarak kaydedilir;
Sindirim yolu ile olan zehirlenmelerde tıbbi müdahaleye yardımcı olmak için:
- Zehirli maddenin türü nedir?
- İlaç ya da uyuşturucu alıyor mu?
- Hasta saat kaçta bulundu?
- Evde ne tip ilaçlar var?
Solunum Yoluyla Zehirlenmelerde İlk Yardım
- Hasta temiz havaya çıkarılır ya da cam ve kapı açılarak ortam havalandırılır,
- Yaşamsal belirtiler değerlendirilir (ABC),
- Yarı oturur pozisyonda tutulur,
- Bilinç kapalı ise koma pozisyonu verilir,
- Tıbbi yardım istenir (112),
- İlkyardımcı müdahale sırasında kendini ve çevresini korumak için gerekli önlemleri almalıdır,
- Solunumu korumak için maske veya ıslak bez kullanılır,
- Elektrik düğmeleri ve diğer elektrikli aletler ve ışıklandırma cihazları kullanılmaz,
- Yoğun duman varsa hastayı dışarı çıkarmak için ip kullanılmalıdır,
- Derhal itfaiyeye haber verilir (110).
Cilt Yoluyla Zehirlenmelerde İlk Yardım
- Yaşam bulguları değerlendirilir,
- Ellerin zehirli madde ile teması önlenmelidir,
- Zehir bulaşmış giysiler çıkartılır,
- 15–20 dakika boyunca deri bol suyla yıkanmalıdır,
- Tıbbi yardım istenir (112).
Zehirlenmelerde Genel İlkyardım Kuralları
- Katılımcı sayısına göre eğitim salonunun büyüklüğü ayarlanmalı.
- Masa,sandalye sayısı hazırlanmalı.
- Oda ısısı, havalandırma, ışık düzeni kontrol edilmeli.
- Oturma düzeni uygun mu? Eğitim için en uygun düzen ‘u’ düzenidir.
- Bilgisayar v.b. konulacak uygun yer olup olmadığı kontrol edilmeli. (Uzatma kablosu gerekli mi?)
- Manken ve anatomik modellerin konabileceği uygun yer mevcut mu?
İlk Yardım Eğitim Takvimi
Eğitim Süresi :
( 16 Saat ) Hafta İçi / Hafta Sonu )
Eğitim Saat Aralığı :
( Öğlen Yemek Arası 1 saat )
Eğitim Zamanları :
Sürekli Yıl Boyu
Zehirlenmelerde Genel İlk yardım Kuralları
- Zehirlenmeye neden olan maddenin uzaklaştırılması (Kirli madde vücuttan ne kadar çabuk uzaklaştırılırsa o kadar az miktarda emilir),
- Hayati fonksiyonların devamının sağlanması,
- Sağlık kuruluşuna bildirilmesi (112).
Şofben Kazaları
- Şofben sıcak su temini için birçok konutta hala kullanılmaktadır. Elektrikle çalışanlar genellikle termostat arızası nedeniyle kazan patlamalarına neden olabilmekte ve kişiler sıcak su yanıkları ile karşılaşabilmektedir. LPG ile çalışan şofbenler ile de kazalar olmaktadır.
- Bu kazalar ortamdaki oksijenin yanma sırasında tüketilmesine bağlıdır. LPG zehirli değildir. Ancak; 6 m3’den küçük iyi havalandırılmamış mekanlarda şofben kullanıldığında ortamdaki oksijen hızla tükenmekte ve kişiler bu yüzden havasızlıktan boğularak kaybedilmektedirler.
Şofben Kazalarında İlk Yardım
- Kişi ortamdan uzaklaştırılır,
- Hareket ettirilmez,
- Yaşam bulguları değerlendirilir (ABC) ,
- Havayolu açıklığı sağlanır,
- Tıbbi yardım istenir (112).
Şofben Kazalarında Alınması Gereken Önlemler
- Banyo içerden kilitlenmemeli,
- Şofben iyi çeken bir bacaya bağlanmalı,
- Şofbenin olduğu yere bol hava girişi sağlanmalı,
- Şofben ile tüp arasındaki hortum 125 cm’den uzun olmamalı,
Banyodaki kişiler kontrol edilmeli.
Karbon Monoksit Zehirlenmesi
Karbon monoksit: renksiz, kokusuz, havadan hafif ve rahatsız edici olmayan bir gazdır. Hemoglobine bağlanma kapasitesi oksijenden 280 kat fazladır.
Endüstriyel merkezlerde önemli bir sorundur. Egzoz gazları, gaz ve kömür ısıtıcıları, mangal kömürleri, kuyular ve derin çukurlarda bulunur.
Karbon Monoksit Zehirlenmesi Belirtileri
- Aşırı yorgunluk, huzursuzluk,
- Grip belirtileri,
- Bulantı- kusma, baş dönmesi, karıncalanma,
- Cilt ve tırnaklarda kısa süreli kiraz kırmızısı renk değişimi,
- Göğüs ağrısı, çarpıntı hissi, tansiyon düşüklüğü,
- Solunum durması, kalp durması, koma.
Özet
Zehirlenmeler, sindirim, solunum ve cilt yoluyla gerçekleşebilir ve her birinin belirtileri farklıdır. Sindirim yoluyla zehirlenmeler genellikle mide bulantısı, kusma ve karın ağrısı ile kendini gösterir. Solunum yoluyla zehirlenmeler, nefes darlığı, öksürük ve bilinç kaybına yol açabilir. Cilt yoluyla zehirlenmeler ise deri döküntüleri, yanma ve kaşıntı şeklinde belirtiler gösterir. Zehirlenme durumlarında genel ilk yardım kuralları arasında zehirli maddeyle teması kesmek, hastayı sakin tutmak ve acil yardım çağırmak yer alır. Karbon monoksit zehirlenmeleri, renksiz ve kokusuz bir gaz olan karbon monoksite maruz kalma sonucu oluşur ve belirtileri baş ağrısı, baş dönmesi ve bilinç kaybıdır. Bu tür durumlarda hızlı ve doğru müdahale hayat kurtarıcıdır.
Eğitime Katılma Şartları

Başvuru Evrakları ?
- Kimlik Fotokopisi
- 1 Adet Fotoğraf
Eğitimin Verildiği Yer ?
- Uygun Teknik koşullar ( Salon (Kişi Başı 3,5m² alan), Projeksiyon, Perde, U-Masa Düzeni ) olduğu takdirde en az 5 kişilik grup olmanız halinde iş yerinizde,
- Eğitim Merkezimizde (Sultaniye Mah. Sıdıka Cebecioğlu Sk. No:10 Kat :2 Esenyurt/İSTANBUL)
Merkezimiz Tarafından Verilen Materyaller ?
- İlk Yardım El Kitabı
- Kalem
- % 85 Başarı sağlayan kişilere Sağlık Bakanlığı onaylı “İLK YARDIMCI SERTİFİKA VE KİMLİK KARTI” verilmektedir.
Eğitimde Kullanılan Araç-Gereç Malzeme ?
- Yetişkin, Çocuk, Bebek İlk Yardım Eğitim Maketi,
- OED Cihazı
- Sargı ve tespit malzemeleri,
- Bandaj,
- Projeksiyon,
- Bilgisayar,
- Yazı tahtası
Eğitim Konuları?
- İlk yardım temel uygulamaları
- Olay yerinin değerlendirilmesi
- İnsan vücudu ile ilgili bilinmesi gerekenler
- Hasta- yaralının değerlendirilmesi
- Temel yaşam desteği (Suni solunum-göğüs basıncı- OED eğitimi)
- Kanamalar
- Isı dengesi bozuklukları
- Yaralanmalar
- Bilinç bozuklukları
- Kırık-çıkık ve burkulmalar
- Zehirlenmeler
- Böcek sokmaları ve hayvan ısırıkları
- Yabancı cisim kaçması ve batması
- Hasta- yaralı taşıma