Temel Yaşam Desteği
Temel Yaşam Desteği Sunum Planı
- Temel Yaşam Desteği
- Yetişkinlerde Dış Kalp Masajı ve Yapay Solunumun Birlikte Uygulanması
- Hava Yolu Tıkanıklığı Nedir?
- Hava Yolu Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?
- Heimlich Manevrası
Giriş
Temel yaşam desteği, acil durumlarda hayat kurtarıcı müdahalelerin yapılmasını içeren kritik bir bilgi ve beceri setidir. Yetişkinlerde dış kalp masajı ve yapay solunumun birlikte uygulanması, hava yolu tıkanıklığının giderilmesi ve Heimlich manevrası gibi konular, acil durumlarda doğru ve hızlı müdahaleler yapılabilmesi için hayati öneme sahiptir. Bu yazıda, temel yaşam desteği ve ilgili konuları detaylı bir şekilde ele alacağız.
Türk Kızılay Esenyurt İlk Yardım Merkezi
Hayat Kurtarmak İçin İlk Adımı At !
Temel Yaşam Desteği
Temel Yaşam Desteği Nedir?
Yaşam kurtarmak amacı ile hava yolu açıklığı sağlandıktan sonra, solunumu ve/veya kalbi durmuş kişiye yapay solunum ile akciğerlerine oksijen gitmesini, dış kalp masajı ile de kalpten kan pompalanmasını sağlamak üzere yapılan ilaçsız müdahalelerdir.
Solunum durması:
Solunum hareketlerinin durması nedeniyle vücudun yaşamak için ihtiyacı olan oksijenden yoksun kalmasıdır. Hemen yapay solunuma başlanmaz ise bir süre sonra kalp durması meydana gelir.
Kalp durması:
- Bilinci kapalı kişide kalp atımının olmaması durumudur.
- Kalp durmasına en kısa sürede müdahale edilmezse dokuların oksijenlenmesi bozulacağı için beyin hasarı oluşur.
- Kişide solunumun olmaması, bilincin kapalı olması, hiç hareket etmemesi ve uyaranlara cevap vermemesi kalp durmasının belirtisidir.
Baş geri-Çene yukarı pozisyonu için;
- Bir el alına yerleştirilir,
- Diğer elin iki parmağı çene kemiğinin üzerine yerleştirilir,
- Alından bastırılıp, çeneden kaldırılarak baş geriye doğru itilir,
- Böylece dil yerinden oynatılarak hava yolu açıklığı sağlanmış olur.
Yapay solunum nasıl yapılır?
- Hasta/yaralının hava yolu açıldıktan sonra, solunum Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile 10 saniye süre ile değerlendirilir,
- Normal solunum yoksa( solunum yoksa veya yetersiz ve düzensiz ise) hemen yapay solunuma başlanır.
Yetişkinlerde Dış Kalp Masajı ve Yapay Solunumun Birlikte Uygulanması
- Kendisinin ve hasta/yaralının güvenliğinden emin olunur,
- Hasta/yaralının omuzlarına dokunup “iyi misiniz?” diye sorularak bilinci kontrol edilir; eğer bilinci yok ise:
- Çevreden yüksek sesle yardım çağrılır; 112 aratılır;
- Hasta/yaralı sert bir zemin üzerine sırt üstü yatırılır,
- Hasta/yaralının yanına diz çökülür,
- Hasta/yaralının boynunu ve göğsünü saran giysiler açılır,
- Ağız içi gözle kontrol edilir; hava yolu tıkanıklığına neden olan yabancı cisim var ise çıkartılır,
- Hava yolunu açmak için bir el hasta/yaralının alnına, diğer elin iki parmağı çene kemiğinin üzerine yerleştirilir,
- Çene kemiğinin uzun kenarı yere dik gelecek şekilde alından bastırılıp, çeneden kaldırılarak baş geriye doğru itilir; hastaya baş geri-çene yukarı pozisyonu verilir,
- Hasta/yaralının solunum yapıp yapmadığı Bak-Dinle-Hisset yöntemiyle 10 saniye süre ile kontrol edilir:
- Göğüs kafesinin solunum hareketlerine bakılır,
- Eğilip, kulağını hastanın ağzına yaklaştırarak solunum dinlenirken diğer el göğüs üzerine hafifçe yerleştirilerek hissedilir,
- Hasta/yaralının solunumu yok ise,çevrede başka kimse yok ve ilkyardımcı yalnız ise, kendisi 112’yi arar,
- Kalp basısı uygulamak için göğüs kemiğinin alt ve üst ucu tespit edilerek alt yarısına bir elin topuğu yerleştirilir, Diğer el bu elin üzerine yerleştirilir,
Her iki elin parmakları birbirine kenetlenir, - Ellerin parmakları göğüs kafesiyle temas ettirilmeden, dirsekler bükülmeden, göğüs kemiği üzerine vücuda dik olacak şekilde tutulur,
- Göğüs kemiği 5 cm aşağı inecek şekilde ( yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar) bası uygulanır, bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır,
- Baş geri-çene yukarı pozisyonu tekrar verilerek hava yolu açıklığı sağlanır,
- Alnın üzerine konulan elin baş ve işaret parmağını kullanarak hasta/yaralının burnu kapatılır,
- Normal bir soluk alınır, baş geri- çene yukarı pozisyonunda iken hasta/yaralının ağzını içine alacak şekilde ağız yerleştirilir,
- Hasta/ yaralının göğsünü yükseltmeye yarayacak kadar her biri 1 saniye süren 2 nefes verilir,
- Hasta/ yaralıya 30 kalp masajından sonra 2 solunum yaptırılır,
Çocuklarda (1-8 yaş) Dış Kalp Masajı ve Yapay Solunumun Birlikte Uygulanması
- Kendisinin ve çocuğun güvenliğinden emin olunur,
- Çocuğun omuzlarına dokunup “iyi misiniz?” diye sorularak bilinci kontrol edilir; eğer bilinci yok ise:
- Çevreden yüksek sesle yardım çağrılır; 112 aratılır;
- Çocuk sert bir zemin üzerine sırt üstü yatırılır,
- Çocuğun yanına diz çökülür,
- Çocuğun boynunu ve göğsünü saran giysiler açılır,
- Ağız içi gözle kontrol edilir; hava yolu tıkanıklığına neden olan yabancı cisim var ise çıkartılır,
Hava yolunu açmak için bir el hasta/yaralının alnına, diğer elin iki parmağı çene kemiğinin üzerine yerleştirilir,
- Çene kemiğinin uzun kenarı yere dik gelecek şekilde alından bastırılıp, çeneden kaldırılarak baş geriye doğru itilir; çocuğa baş geri- çene yukarı pozisyonu verilir,
- Hasta/yaralının solunum yapıp yapmadığı Bak-Dinle-Hisset yöntemiyle 10 saniye süre ile kontrol edilir:
- Göğüs kafesinin solunum hareketlerine bakılır,
- Eğilip, kulağını hastanın ağzına yaklaştırarak solunum dinlenirken diğer el göğüs üzerine hafifçe yerleştirilerek hissedilir.
- Soluk alıp vermiyorsa alnın üzerine konulan elin baş ve işaret parmağını kullanarak çocuğun burnu kapatılır,
- Baş çene pozisyonunda iken çocuğun ağzını içine alacak şekilde ağız yerleştirilir,
- Eğer solunum yoksa çocuğun göğsünü yükseltmeye yarayacak kadar her biri 1 saniye süren 2 nefes verilir, havanın geriye çıkması için zaman verilir,
- Kalp basısı uygulamak için göğüs kemiğinin alt ve üst ucu tespit edilerek alt yarısına bir elin topuğu yerleştirilir, (çocuk, yetişkin görünümündeyse yetişkinlerde olduğu gibi iki el ile kalp basısı uygulanır)
- Elin parmakları göğüs kafesiyle temas ettirilmeden, dirsek bükülmeden, göğüs kemiği üzerine vücuda dik olacak şekilde tutulur,
- Göğüs kemiği 5 cm aşağı inecek şekilde (yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar) bası uygulanır, bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır,
- Çocuğa 30 kalp masajından sonra 2 solunum yaptırılır, (30;2)
- İlk yardımcı yalnız ise, 30;2 göğüs basısının 5 tur tekrarından sonra 112’yi kendisi arar,
- Temel yaşam desteğine çocuğun yaşamsal refleksleri veya tıbbi yardım gelene kadar kesintisiz devam edilir.
Bebeklerde (0-1 yaş) Dış Kalp Masajı ve Yapay Solunumun Birlikte Uygulanması
- Kendisinin ve bebeğin güvenliğinden emin olunur,
- Ayak tabanına hafifçe vurarak bilinci kontrol edilir; eğer bilinci yok ise,
- Çevreden yüksek sesle yardım çağrılır; 112 aratılır;
- Bebek sert bir zemin üzerine sırt üstü yatırılır,
- İlkyardımcı temel yaşam desteği uygulayacağı pozisyonu alır (yerde uygulama yapacak ise diz çöker, masa v.b. yerde uygulama yapacak ise ayakta durur),
- Bebeğin boynunu ve göğsünü saran giysiler açılır,
- Ağız içi gözle kontrol edilir; hava yolu tıkanıklığına neden olan yabancı cisim var ise çıkartılır,
- Hava yolunu açmak için, bir el bebeğin alnına, diğer elin iki parmağı çene kemiğine koyulup baş hafifçe yukarı geri itilerek eğilir,
- Bebeğin solunum yapıp yapmadığı Bak-Dinle-Hisset yöntemiyle 10 saniye süre ile kontrol edilir:
- Göğüs kafesinin solunum hareketlerine bakılır, eğilip, kulağını hastanın ağzına yaklaştırarak solunum dinlenirken Diğer el göğüs üzerine hafifçe yerleştirilerek hissedilir,solunum yoksa ağız dolusu nefes alınır ve ağız bebeğin ağız ve burnunu içine alacak şekilde yerleştirilir,
- Bebeğin göğsünü yükseltmeye yarayacak kadar her biri 1 saniye süren 2 solunum verilir, havanın geriye çıkması için zaman verilir,
- Kalp basısı uygulamak için bebeğin (iki meme başının altındaki hattın ortası göğüs merkezini oluşturur) göğüs merkezi belirlenir,
- Bir elin orta ve yüzük parmağı bebeğin göğüs merkezine yerleştirilir,
- Göğüs kemiği 4 cm aşağı inecek şekilde (yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar) bası uygulanır, bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır,
- Bebeğe 30 kalp masajından sonra 2 solunum yaptırılır (30;2),
- İlkyardımcı yalnız ise, 30;2 göğüs basısının 5 tur tekrarından sonra 112’yi kendisi arar,
- Temel yaşam desteğine bebeğin yaşamsal refleksleri veya tıbbi yardım gelene kadar kesintisiz devam edilir.
Hava Yolu Tıkanıklığı Nedir?
Hava yolunun, solunumu gerçekleştirmek için gerekli havanın geçişine engel olacak şekilde tıkanmasıdır.
Tıkanma tam tıkanma ya da kısmi tıkanma şeklinde olabilir.
Hava Yolu Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?
Kısmi tıkanma belirtileri:
- Öksürür,
- Nefes alabilir,
- Konuşabilir.
Bu durumda hastaya dokunulmaz, öksürmeye teşvik edilir.
Tam tıkanma belirtileri:
- Nefes alamaz,
- Acı çeker, ellerini boynuna götürür,
- Konuşamaz,
- Rengi morarmıştır.
Bilinci Yerinde Tam Tıkanıklık Olan Kişilerde Heimlich Manevrası
- Hasta ayakta ya da oturur pozisyonda olabilir,
- Hastanın yanında veya arkasında durulur,
- Bir elle göğsü desteklenerek öne eğilmesi sağlanır,
- Diğer elin topuğu ile hızla 5 kez sırtına (kürek kemikleri arasına) süpürür tarzda vurulur,
- Tıkanıklığın açılıp açılmadığına bakılır, açıldıysa işlem durdurulur,
- Tıkanıklık açılmadıysa heimlich manevrası yapılır;
- Hastanın arkasına geçip sarılarak gövdesi kavranır,
- Bir elin başparmağı midenin üst kısmına, göğüs kemiği altına gelecek şekilde yumruk yaparak konur. Diğer el ile yumruk yapılan el kavranır,
- Kuvvetle arkaya ve yukarı doğru bastırılır,
- Bu hareket 5 kez yabancı cisim çıkıncaya kadar tekrarlanır,
- Tıkanıklık açılmadıysa tekrar sırtına vurulur,
- Bu işlemler 5’er kez olacak şekilde dönüşümlü olarak tekrarlanır,
- Hastanın bilinci kapanırsa, sert zemin üzerine yatırılır,
- Şah damarından nabız ve solunum değerlendirilir,
- Tıbbi yardım istenir (112),
- Temel yaşam desteği uygulanır.
İlk Yardım Eğitim Takvimi
Eğitim Süresi :
( 16 Saat ) Hafta İçi / Hafta Sonu )
Eğitim Saat Aralığı :
( Öğlen Yemek Arası 1 saat )
Eğitim Zamanları :
Sürekli Yıl Boyu
Özet
Temel yaşam desteği, hayat kurtarıcı müdahalelerin yapılmasını sağlar. Yetişkinlerde dış kalp masajı ve yapay solunumun birlikte uygulanması, kalbin durması durumunda hayati fonksiyonların sürdürülebilmesi için önemlidir. Hava yolu tıkanıklığı, solunum yollarının herhangi bir nedenle kapanması durumudur ve belirtileri arasında nefes alamama, öksürme ve panik yer alır. Bu gibi durumlarda Heimlich manevrası, tıkanıklığın giderilmesi için etkili bir tekniktir.
Eğitime Katılma Şartları
Başvuru Evrakları ?
- Kimlik Fotokopisi
- 1 Adet Fotoğraf
Eğitimin Verildiği Yer ?
- Uygun Teknik koşullar ( Salon (Kişi Başı 3,5m² alan), Projeksiyon, Perde, U-Masa Düzeni ) olduğu takdirde en az 5 kişilik grup olmanız halinde iş yerinizde,
- Eğitim Merkezimizde (Sultaniye Mah. Sıdıka Cebecioğlu Sk. No:10 Kat :2 Esenyurt/İSTANBUL)
Merkezimiz Tarafından Verilen Materyaller ?
- İlk Yardım El Kitabı
- Kalem
- % 85 Başarı sağlayan kişilere Sağlık Bakanlığı onaylı “İLK YARDIMCI SERTİFİKA VE KİMLİK KARTI” verilmektedir.
Eğitimde Kullanılan Araç-Gereç Malzeme ?
- Yetişkin, Çocuk, Bebek İlk Yardım Eğitim Maketi,
- OED Cihazı
- Sargı ve tespit malzemeleri,
- Bandaj,
- Projeksiyon,
- Bilgisayar,
- Yazı tahtası
Eğitim Konuları?
- İlk yardım temel uygulamaları
- Olay yerinin değerlendirilmesi
- İnsan vücudu ile ilgili bilinmesi gerekenler
- Hasta- yaralının değerlendirilmesi
- Temel yaşam desteği (Suni solunum-göğüs basıncı- OED eğitimi)
- Kanamalar
- Isı dengesi bozuklukları
- Yaralanmalar
- Bilinç bozuklukları
- Kırık-çıkık ve burkulmalar
- Zehirlenmeler
- Böcek sokmaları ve hayvan ısırıkları
- Yabancı cisim kaçması ve batması
- Hasta- yaralı taşıma



